Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, Bergama Antik Kenti'nin ulusal ve uluslararası alanda hak ettiği yeri almasını sağlayacaklarını ve bunun için 1 milyar liralık bütçe öngördüklerini bildirdi.
Bakan Ersoy, İzmir'in Bergama ilçesindeki Asklepion Ören Yeri'nde düzenlenen programda, "Geleceğe Miras Bergama" projesini tanıttı.
Arkeolojik kazıların 12 aya yayılması projesini, 2019'da başlattıklarını hatırlatan Ersoy, 2023 sonu itibarıyla 133 kazı alanında hayat geçirilen uygulamadan ciddi kazanımlar elde edildiğini, bu yıl 144 kazı çalışmasının 12 ay esasına göre yürütüldüğünü ifade etti.
"Geleceğe Miras" projesi kapsamında yabancı heyetlerce yürütülen kazı çalışmalarının başına Türk bilim insanlarından koordinatör görevlendirme işlemlerini tamamladıklarını dile getiren Ersoy, "Böylece Türk arkeoloji tarihinde, 163 yıl sonra yeni ve milli bir sayfa açtık." dedi.
Arkeolojik kazıların hem bütçelerini hem de lojistiklerini daha önce görülmemiş oranlarda arttırarak kapsamlarını genişlettiklerini, sonuç alma sürelerini mümkün olduğunca kısalttıklarını kaydeden Ersoy, "Türk arkeolojisinde 60 yılda yapılanlara eş değer işi 4 yılda yapma hedefimize ulaşmak için bütün imkanları seferber ediyoruz ki başta antik kentlerimiz olmak üzere sahip olduğumuz kültür varlıkları en kısa sürede gün yüzüne çıkarılsın, ayağa kaldırılsın ve ülkemiz için bir katma değere dönüşsün." ifadelerini kullandı.
Bergama'nın da söz konusu antik kentlerden biri olduğunu belirten Ersoy, şöyle devam etti:
"Bergama, Helenistik ve Roma Dönemi'nin yanı sıra Doğu Roma ile Türk-İslam Dönemi için de büyük önem taşımaktadır. Osmanlı kent mimarisinin bütün önemli ögelerini burada bir arada bulmak mümkündür. Zaten söz konusu dört medeniyete ait katmanları barındırması sebebiyle bu antik kent, 2014 yılında, 'Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı' olarak UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmiştir. Bergama'da 146 yıl önce başlayan kazı çalışmalarında dönem dönem farklı yabancı bilim insanları görev almış olup, 1957 yılından bu yana çalışmalar Alman bilim heyetlerince yürütülmektedir. Bütün bu süreç neticesinde, Asklepion dahil olmak üzere Bergama'nın yüzde 60'ı kazılmış durumdadır. Şimdi bu istisnai antik kentimizi 'kazıların 12 aya yayılması' uygulamamıza dahil ediyor ve 'Geleceğe Miras Bergama' projemiz ile çok kapsamlı ve yoğun bir mesai başlatarak işleri hızlandırıyoruz."
Bergama'nın anıtsal mimarisiyle Helenistik Dönem şehir planlamacılığının en iyi örneği olduğunu kaydeden Ersoy, Athena Tapınağı, tiyatro, kütüphane, Zeus ve Dionysos tapınakları, agora ile gymnasium gibi yapıların, dönem mimarisinin en seçkin örnekleri olduğunu vurguladı.
"Geleceğe Miras Bergama" projesi kapsamında Bergama Akropolü'nde, kuzey sur duvarları restorasyonunun ikinci etap çalışmalarını başlatacaklarını ifade eden Ersoy, şöyle devam etti:
"Helenistik Dönem tiyatro terasında bulunan ve tiyatro ile birlikte milattan önce 2. yüzyılda tasarlanan Dionysos Tapınağı, Roma Dönemi'nde tadilata uğramış ve Doğu Roma döneminde kiliseye çevrilmiştir. Projeyle bu yapıyı ayağa kaldıracağız. Bergama'nın en önemli yapılarından Zeus Sunağı'na yönelik olarak, arazide korunan mimari blokların orijinal yerlerine yerleştirilmesi ve kısmi tamamlama çalışmalarını gerçekleştireceğiz. Tiyatroda, geçmiş yıllarda beton ile yapılan tamamlamalar sökülerek orijinalindeki aynı tür taşlarla yeni tamamlamalar yapılacak. Böylece tiyatroyu hem orijinal görünümüne kavuşturmuş hem de sağlamlaştırmış olacağız. Akropoldeki gezi güzergahında yer alan mevcut travers döşemelerini iyileştireceğiz. Ayrıca antik yapılara ilişkin bilgilendirme ve yönlendirme levhalarını da yenileyerek, sunulan bilgilerle alanı anlaşılır kılacağız."
Kızılavlu çevre düzenleme projelerinin uygulamasına hızlıca başlayacaklarını belirten Ersoy, Kızılavlu'nun güneydoğusunda önceki yıllarda ortaya çıkarılan, büyük boyutlu, önemli kısmı mozaiklerle süslü odalara sahip olan yapının bulunduğu bölgede kazı çalışmaları yapacaklarını, bu yapı ve etrafındaki anıtsal yapıların açığa çıkarılmasının ardından koruma çalışmaları yaparak alanın üstünü bir çatı ile örteceklerini söyledi.
Ersoy, Antik Dönem'in ünlü şifa merkezi Asklepion'u ve sütunlu caddesini, daha görünür hale getirebilmek için restorasyon ve uygulama projelerini hayata geçireceklerini belirtti.
Bergama Amfitiyatrosu'nun da Roma mimarisinin bir simgesi olarak yüksek turizm potansiyeline sahip olduğunu aktaran Ersoy, bu alanı da konservasyon ve çevre düzenleme projesi ile turizme kazandıracaklarını dile getirdi.
Gece Ziyaretine Açılacak
Bakan Ersoy, Bergama Arkeoloji Müzesi bina onarımı, teşhir ve tanzimi için de ayrıca bir bütçe ayırdıklarını ifade ederek, buradaki çalışmalara da hemen başlamayı planladıklarını söyledi.
Bu yıl öncelikle Akropol ve Asklepion alanlarında gece aydınlatma çalışmaları yapacaklarını, bütüncül bir çevre düzenleme projesi ile de tüm antik kentin gece aydınlatma çalışmalarını tamamlayarak ören yerini gece ziyaretine açacaklarını aktaran Ersoy, sözlerini şöyle tamamladı:
"Halihazırda başlayan uygulamaların yanında sözünü ettiğim bu projeleri de son derece yoğun bir mesai harcayarak tamamlayacağız. Neticede Bergama Antik Kenti'nin, ulusal ve uluslararası kültür turizm vitrininde hak ettiği öncelikli yeri almasını sağlayacağız. Bu süreç için öngördüğümüz bütçe ise 1 milyar liradır. Efes, Hierapolis, Afrodisias ve Bergama ile birlikte Sardis, Sagalassos, Labranda, Milet ve Limyra başta olmak üzere, yabancı heyetler tarafından yürütülen bütün kazılarda 12 aylık kazı süreçlerimizi başlattığımızı bir kez daha memnuniyetle ifade ediyorum. Bu kadim toprakların benzersiz kültür ve medeniyet mirasının her bir parçasını ülkemize ve insanlığa kazandıracak; koruyarak, ihya ederek mümkün olan en eksiksiz şekilde gelecek nesillerimize aktaracağız."
