Edremit Kitap Fuarı’nda “Yaşam Boyu Onur Ödülü”ne layık görülen İlber Ortaylı, söyleşisinde kıyıların halk kullanımına kapatılmasının yanı sıra, zenginlerin tüketim alışkanlıkları ve gezginlik kültürü üzerine çarpıcı yorumlarda bulundu.
Bu yıl altıncısı düzenlenen Edremit Kitap Fuarı’nın “Yaşam Boyu Onur Ödülü” tarihçi ve akademisyen yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya verildi. Fuar programının açılışı da İlber Ortaylı söyleşisiyle yapıldı.
Tarihçi yazar, kıyıların halka kapatılmasından Ege’deki nüfus değişimlerine, gezginlik kültüründen Türkiye’deki eğitim sisteminin sorunlarına kadar birçok konuda önemli açıklamalar yaptı. Kıyıların kuşatıldığını, oysa kıyıların halkın ortak kullanımına kapatılamayacağını belirten İlber Ortaylı, “Türkiye'nin nüfusu malum. Bu nüfusun kıyıları kullanması, bu gidişle mümkün değil. Yakında kıyıların kullanımı büyük kavga çıkartır. O yüzden kıyılara otel kurulmamalı, özel plaj yapılmamalı” dedi.
‘BÖYLE SOSYAL DEVLET OLMAZ’
Kendisinin de uzun süre bu yörede ikamet ettiğini belirten ve Edremit’in zeytincilik adına çok önemli bir lokasyon olduğunu hatırlatan Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Edremit zeytin bölgesi olduğu hepinizin malumu. Fakat 20 yıla aşkın bir süredir zeytinlik alanlarımız yok ediliyor. Çünkü insanımız aç gözlü. Bu açgözlülük sadece Türklere özgü bir şey de değil. Maden açıyorlar, ağaçları kesiyorlar. Kıyılara otel yapıyorlar. Kıyılara otel yapılması memnudur” dedi. “Memnu” yani yasak olmasının nedenini ise “Çünkü denizden gelen rüzgarı kesiyor. Dahası kıyılar kapatılıyor. Kıyılara adam el koyuyor. Kıyılara el koyamazsın, yok öyle bir şey. Buralar tamamen kamu mülkiyetindedir. Böyle sosyal devlet olmaz” ifadeleriyle aktardı.
‘KIYILARIN OTELLERE, ÖZEL PLAJLARA AÇILMASINA ENGEL OLUN!’
Türkiye nüfusunun hızla arttığını ve bu tabloda kıyılar için ileride büyük kavgalar çıkacağını vurgulayan İlber Ortaylı, “Bu kavga çıksın istemiyorsanız ki ben istemiyorum. Kıyıların otellere, özel plajlara açılmasına engel olun!” sözleriyle yetkililere seslendi.
‘O LİSTEDEN SADECE KOÇ AİLESİ KALDI’
Gelen bir soru üzerine Türkiye’de zenginliğin de sürekli el değiştirdiğini vurgulayan İlber Ortaylı, “Türkiye'de servet sahipleri hızlı değişir. 7-8 yaşlarında iken babam bana Türkiye'nin zenginlerini saymıştı. Bugün o listeden sadece Koç ailesi var. Yani aynı Güney Amerika gibi. Servetlerin el değiştirmesi yirmi yılı bulmuyor” dedi.
‘ZENGİNLERİN TÜKETİM KÜLTÜRÜ DE YOK’
Bu kadar gösterişli tüketimin, Batı Avrupa'da bile olmadığını söyleyen Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Görüyorum, özel uçaklarla, ‘business class’ta çoluk çocuk gidiyorlar 1-2 saatlik yolculuklara. Bizim bu zenginlerin Avrupa'da gittikleri ilk yer neresi biliyor musunuz? Fransa’da, İtalya’da yine işportacılar…Tüketim kültürleri de yok yani.
‘DÜNYAYI GÖRGÜSÜZCE GEZENLER VAR’
Toplum olarak dünyayı anlamak, gezginlik başlıklarında da büyük sıkıntılar yaşadığımızı belirten tarihçi yazar, “Dünyayı gezin, keşfedin. Gezin derken para saçın demiyorum. Dünyayı görgüsüzce gezenler var. Gezmek demek servet harcamak demek değil, ikinci sınıfta gezilir. Bir profesör arkadaşım vardı. Bekliyorlar havalimanında, birinci sınıfta yer yok, ikinci sınıfta da yok, ta üçüncü sınıfla gelmiş. Sonra dedi ki ben hep üçüncü sınıfla gezerim çünkü dördüncü sınıf yok” diye konuştu.