Yılmaz Özdil, Kanal blabla’daki yayınında Fenerbahçe Başkanı Ali Koç’tan Filenin sultanlarına ilham veren Fenerbahçe’nin efsane kaptanı Sabiha Rıfat (Ecebilge) Gürayman’ın adının yaşatılması için ricada bulundu.
Özdil, “Filenin sultanları kadın erkek eşitliğinin zaferidir. Kadın voleybolu bugünkü büyük başarısına nasıl oldu da geldi? Nasıl oldu da kız çocuklarımız erkek çocuklarımızdan daha fazla sayıda voleybol sporcusu oldu. Nasıl oldu da erkeklerden daha fazla kız çocuklarımız voleybol lisansı aldı. “Sabiha” sayesinde…
SABİHA, TARİHİMİZDEKİ İLK KADIN İNŞAAT MÜHENDİSİ
Sabiha ( Sabiha Rıfat (Ecebilge) Gürayman ) 1910 doğumluydu. Sıra dışı bir kadındı. 1923’te Cumhuriyet ilan edildi. Kadınlara fırsat eşitliği tanındı. Sabiha bundan faydalandı. 17 yaşındayken 1927 yılında yüksek mühendis mektebine yani bugünkü adıyla İstanbul Teknik Üniversitesine Mustafa Kemal’in talimatıyla tarihte ilk defa kız öğrenci kabul ettiler o üniversitenin tarihteki ilk kız öğrencisi oldu. Devrimci bir ruha sahipti. Öncü bir karakterdi. Erkek işi kabul edilen inşaat mühendisliğini tercih etti. 1933’te mezun oldu. Türkiye’nin ilk kadın inşaat mühendisi oldu. Sabiha’yı Ankara’da görevlendirdiler. Bayındırlık başmühendisi oldu. Terminolojiyi bile o değiştirdi. Tarihimizde ilk kez mühendis hanımdı. Asla pozitif ayrımcılık talep etmedi. Arazide, kavurucu güneşte, karda, dağ başındaki şantiyelerde inşaat mühendisliği çok zor bir şey çadırlarda kaldı. Meclis binasının inşaatında görev aldı.
SABİHA, ANITKABİR İNŞAATININ BAŞMÜHENDİSİYDİ
Ama hayatının en önemli eseri için 1944 yılında 34 yaşındayken resmi teklif aldı. Anıtkabir inşaatının başmühendisi oldu. Anıtkabir inşaatının başmühendisi bir kadındı. Bir kadın olarak Mustafa Kemal Atatürk’e minnetimi gösterebilme imkânını bulduğum için mutluyum diyordu. Bu milletin yetiştirdiği en büyük insanın ebedi istirahatgahı bir kadına emanet edildi. Türk kadını eğitim ve fırsat eşitliği sağlayan Atatürk devrimleri sayesinde sadece 15 yıl gibi kısacık bir sürede erkeklerin önüne geçti. Anıtkabir’de inşaatta 9 yıl çalıştı. Her santimetresini bizzat kontrol etti. Atatürk toprağa verilirken de gözyaşlarıyla oradaydı. 1963’te kendi isteğiyle emekli oldu. İzmir’e yerleşti. 2003’te rahmetli oldu. Bayraklı’da Doğançay’a defnedildi.
SABİHA MAL VARLIĞINI ŞEHİT ÇOCUKLARINA BURS VERİLMESİ İÇİN BAĞIŞLADI
Şehit çocukları konusunda çok hassastı. Meslek hayatı boyunca elde ettiği tüm mal varlığını şehit çocuklarına burs verilmesi kaydıyla İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfına ve Fevzi Akkaya Temel Eğitim Vakfına bağışladı.
SABİHA’NIN YER ALDIĞI FENERBAHÇE ERKEK VOLEYBOL TAKIMI 1929 YILI SEZONUNDA HİÇ YENİLMEDEN İSTANBUL ŞAMPİYONU OLDU.
Sabiha’nın çok güzel bir kız ve çok önemli bir ilki var. Sabiha sporcuydu. İTÜ’de öğrenciyken voleybola başlamıştı. Allah vergisi üstün yetenekli. Fenerbahçe’nin kadın voleybol takımına girmişti ama kadın liginden vazgeçtik başka kadın voleybol takımı bile yok o zaman maç yapamıyorlar. Fenerbahçe’nin erkek voleybol takımı ise İTÜ’nün öğrencilerinden oluşuyordu. Sabiha o kadar başarılıydı ki okul arkadaşları olan Fenerbahçe erkek voleybol takımı ile idman yapıyordu. Erkek takımının kaptanı da Bedihi Süheyl fikir ondan çıkıyor. Diyor ki Sabiha’yı neden bizim takımda oynatmıyoruz. Takım arkadaşları harika fikir diyorlar. Yönetmeliğe bakalım diyorlar. Erkek takımlarında kız oyuncu yer alamaz diye bir ibare yok. Çünkü yıl 1929 Cumhuriyet sadece 6 yaşında 6 yıl öncesine kadar kadınlar neredeyse insan yerine konmadığı için hayvanları sayıyorlar kadınları saymıyorlar nüfus sayımında dolayısıyla bir kadının bir erkek takımında yer alabileceği hayal bile edilemeyeceği için ihtimal dâhilinde bile olmadığı için böyle bir maddeyi kimse koymamış düşünememişler bile. Sabiha formayı giyiyor. Sahaya çıkıyor. Üstelik erkek arkadaşları kaptan Sabiha olsun diyorlar. Vizyonlar yüz sene beş yüz sene ileride. Fenerbahçe erkek takımının kaptanlık bandı Sabiha’nın kolunda sahaya çıkıyorlar. Takım 5 erkek ve 1 kadından oluşuyor. Kaptan kadın. Görenler ne olduğunu anlamaya çalışıyor. Diyorlar ki biz böyle oynayacağız. Sahaya çıkıyorlar ilk rakip Beşiktaş onlarda zaten üniversite öğrencilerinden oluşuyor. Hiç itiraz etmiyorlar. Aksine Fenerbahçe’yi ve Sabiha’yı tebrik ediyorlar. Harika bir iş yapmışsınız diyorlar.
Sabiha’nın yer aldığı Fenerbahçe Erkek Voleybol Takımı 1929 yılı sezonunda hiç yenilmeden İstanbul şampiyonu oldu. Şampiyon erkek takımı kaptanı kadın. Sadece Türkiye’de değil dünyada ilk.
Atatürk devrimlerinin eseri olan Sabiha Türk kadınına Voleybol sporunun yollarını işte böyle açtı. Sabiha’nın yolundan yürüyen Türk kadın voleybolu tüm spor branşlarından ayrışarak kadın erkek fırsat eşitliğinin kadın özgürlüğünün sembolü oldu. Hem milli takım, hem kulüpler seviyesinde hemde dünya çapında başarılara imza attı. Türkiye’nin dünyanın en tanınmış markası oldu. Sabiha sayesinde… Yola çıkış noktası Sabiha…
FENERBAHÇE BAŞKANI DEĞERLİ ALİ KOÇ’TAN RİCA EDİYORUM.
Dolayısıyla ben bir sporsever olarak bir voleybol sever ve aynı zamanda bir kız babası olarak, kız babası örgütü mensubu olarak Fenerbahçe başkanı değerli Ali Koç’tan rica ediyorum. Fenerbahçe ve Milli Takımın kaptanı Eda Erdem Dündar’ın heykeli dikilecek. Gerçekten harika oynuyor. Tüylerimiz diken diken oluyor. Gerçekten hepimiz için onur duyduğumuz hepimizin sevgilisi.
Ama ricam şu kadın voleyboluna bu yolu açan Fenerbahçe’nin kaptanı Sabiha’nın da ( Sabiha Rıfat (Ecebilge) Gürayman ) adını hiç olmazsa Eda’nın heykelinin bir köşesinde lütfen yaşatın. Naçizane önerim. Takdir elbette sizin ve Fenerbahçe’nin…”
